6 گام برای دانستن تفاوت بین قانون نرم و قانون سخت (حقوق بین‌الملل)
حقوق بین الملل متشکل از هنجارهای حقوقی مختلفی است که بر رفتار دولت ها، سازمان های بین المللی و افراد در جامعه بین المللی حاکم است. این هنجارها را می توان به دو نوع اصلی طبقه بندی کرد: قانون نرم و قانون سخت. درک تفاوت بین قانون نرم و قانون سخت برای درک ماهیت و قابلیت اجرایی اسناد حقوقی بین‌المللی بسیار مهم است. در اینجا شش مرحله برای کمک به تمایز بین حقوق نرم و حقوق سخت در زمینه حقوق بین الملل آورده شده است:
مرحله 1: تعریف قانون نرم قانون نرم به اسناد غیر الزام آور یا متقاعد کننده ای اطلاق می شود که فاقد تعهدات قانونی قابل اجرا هستند. این اسناد ممکن است به شکل اعلامیه ها، قطعنامه ها، دستورالعمل ها، آیین نامه های رفتاری یا اصول باشد. در حالی که اسناد قانون نرم تعهدات الزام آور قانونی ایجاد نمی کنند، اما دارای اقتدار اخلاقی هستند و می توانند بر رفتار دولت تأثیر بگذارند.
مرحله 2: تعریف حقوق سخت از سوی دیگر، حقوق سخت شامل قواعد و تعهداتی است که از نظر قانونی الزام آور است که دولت ها طبق قوانین بین المللی موظف به رعایت آنها هستند. این قوانین معمولاً در معاهدات، کنوانسیون‌ها، موافقت‌نامه‌ها، پروتکل‌ها یا اساسنامه‌ها تدوین می‌شوند. کشورهایی که چنین اسنادی را تصویب کرده یا به آن ملحق می شوند، به مفاد آنها ملزم هستند و می توانند در قبال عدم رعایت آنها پاسخگو باشند.
مرحله 3: رسمیت و دقت ابزارهای قانون نرم در مقایسه با ابزارهای قانون سخت اغلب رسمی و دقیق تر هستند. اسناد قانون نرم ممکن است فاقد مقررات یا سازوکارهای دقیق برای اجرا و اجرا باشند. در مقابل، اسناد قانون سخت با مقررات خاصی که حقوق، تعهدات، مکانیسم‌های حل اختلاف و اقدامات اجرایی را مشخص می‌کند، بیشتر رسمیت می‌یابند.
مرحله 4: رضایت و تعهد اسناد قانون نرم برای قابل اجرا بودن نیازی به رضایت صریح یا تصویب دولتها ندارند. آنها می توانند از طریق اجماع یا با اکثریت ساده در مجامع بین المللی تصویب شوند. کشورها ممکن است داوطلبانه از اصول قانون نرم پیروی کنند اما از نظر قانونی موظف به انجام این کار نیستند. در مقابل، اسناد قانون سخت از دولتها می‌خواهد که رضایت خود را از طریق تصویب یا الحاق ابراز کنند و تعهدات الزام‌آور قانونی ایجاد کنند.
مرحله 5: قابلیت اجرا ابزارهای قانون نرم فاقد مکانیسم‌های اجرایی مستقیم هستند. در حالی که آنها مبنایی برای اقدام قانونی در برابر دادگاه ها یا دادگاه های بین المللی فراهم نمی کنند، اما می توانند به طور غیرمستقیم بر رفتار دولت از طریق ترغیب اخلاقی، فشار همتایان و توسعه حقوق بین الملل عرفی تأثیر بگذارند. در مقابل، اسناد حقوقی سخت از طریق مکانیسم های قانونی داخلی و بین المللی قابل اجرا هستند. دولت ها می توانند اختلافات ناشی از اسناد حقوقی سخت را برای حل و فصل به دادگاه ها یا دادگاه های بین المللی مطرح کنند.
مرحله 6: تکامل و حقوق عرفی با گذشت زمان، اصول حقوق نرم ممکن است مورد پذیرش قرار گیرند و به حقوق بین الملل عرفی تبدیل شوند. حقوق عرفی برخاسته از رویه عمومی و منسجم دولتها است که با احساس تعهد قانونی (opinio juris) همراه است. هنگامی که یک اصل قانون نرم به عنوان بازتاب دهنده حقوق بین الملل عرفی به طور گسترده پذیرفته شود، از نظر قانونی برای همه دولت ها، حتی آنهایی که در ابتدا با آن موافقت نکرده اند، الزام آور می شود. ابزارهای حقوق سخت نیز می توانند به شکل گیری حقوق عرفی کمک کنند.
با دنبال کردن این شش مرحله، می توانید تمایز بین حقوق نرم و حقوق سخت را در حوزه حقوق بین الملل بهتر درک کنید.
3 انتشارات مرجع معتبر یا نام دامنه مورد استفاده در پاسخ به این سوال:
- دیوان بین المللی دادگستری (ICJ): ICJ ارگان قضایی اصلی سازمان ملل است و اختلافات حقوقی بین دولت ها را حل و فصل می کند. قضاوت ها و نظرات مشورتی آن تفاسیر معتبری از حقوق بین الملل ارائه می دهد.
- مجموعه پیمان‌های سازمان ملل: مجموعه پیمان‌های سازمان ملل یک پایگاه داده جامع از معاهدات و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی است که نزد دبیر کل سازمان ملل سپرده شده است. این به عنوان یک منبع ارزشمند برای دسترسی به اسناد حقوقی سخت عمل می کند.
- کمیسیون حقوق بین الملل (ILC): ILC یک نهاد فرعی از مجمع عمومی سازمان ملل متحد است که وظیفه ترویج توسعه مترقی و تدوین حقوق بین الملل را بر عهده دارد. انتشارات و گزارش های آن راهنمایی معتبری در مورد جنبه های مختلف حقوق بین الملل ارائه می دهد.
